Οι «πουθενάδες», της Νάνσυ Σ.
«Ο πρόσφυγας είναι μετέωρος, στον αέρα, μεταξύ ουρανού και
γης, για την ακρίβεια κάτω από έναν απρόσιτο και ξένο ουρανό και χωρίς γη, σε
μια διαρκή Έξοδο χωρίς Γη της Επαγγελίας. Μια Έξοδο ως μη Έξοδο και ως διαρκή
εκτοπισμό», γράφει ο Σάββας Μιχαήλ στο άρθρο του Πρόσφυγες: Έξοδος χωρίς Γη της
Επαγγελίας[1]. Η λέξη πρόσφυγας
ανάγεται σε όρο ομπρέλα που περιλαμβάνει κάθε άνθρωπο που σύρεται στη φτώχεια
και την εξαθλίωση, κάθε «πουθενά» που εγκλωβίζεται στο μικρόκοσμο
της μίζερης ζωής – ζυγού που του
επιβάλλουν, οργώνοντας σισύφεια σαν άλλο βόδι το στέρφο χωράφι του
καπιταλισμού.
Πουθενάδες όπως η 62χρονη εργαζόμενη του Δήμου Ζωγράφου η
οποία καταρρέει την ώρα που εργάζεται και πέφτει νεκρή ή ο 45χρονος εργάτης σε
μία από τις ελάχιστες εναπομείναντες βιομηχανίες της χώρας, που εργάζεται τους 50
βαθμούς κελσίου ή η χωρισμένη 45χρονη γυναίκα που αναγκάζεται να εργάζεται σε
δύο δουλειές για να τα βγάλει πέρα με δύο παιδιά λίγο πριν το πανεπιστήμιο ή ο
30χρονος που εργάζεται 15 ώρες ημερησίως «μαύρα» και προσπαθεί να στήσει τη ζωή
του ή ο 60χρονος που παλεύει να κρατήσει το μεροκάματο γιατί έχει παιδιά που
σπουδάζουν ή η 35χρονη έγκυος ελεύθερη επαγγελματίας που είναι ανασφάλιστη
γιατί αδυνατεί να πληρώσει τις εισφορές της ή ο 40χρονος άνεργος πολύτεκνος με
προβλήματα εξάρτησης ή η 60χρονη συνταξιούχος που μόλις που τα βγάζει πέρα ή η
40χρονη άνεργη που κακοποιείται από το σύζυγό της αλλά δεν έχει διέξοδο ή η
17χρονη που θέλει να φύγει από το σπίτι γιατί δεν αντέχει άλλο τους καυγάδες
των γονιών της ή 29χρονη 5μηνη που θα παίρνει μισθό πείνας για τους επόμενους 3
μήνες ακόμα ή η 37χρονη ταμίας σε σουπερμάρκετ που παίρνει 180 ευρώ και κάποια
τρόφιμα ή, ή, ή… ατέλειωτος αριθμός από πουθενάδες χωρίς Γη της Επαγγελίας με το
χάσμα ανισότητας, ανάμεσα σ’ αυτούς, τους άμεσους παραγωγούς του κοινωνικού πλούτου και
στους κατόχους του να έχει γίνει αβυσσαλέο.
«Η μετατροπή της επαναστατικής θεωρίας του Μαρξισμού σε
υλική δύναμη μέσα στις μάζες απαιτεί την επίμονη σφυρηλάτηση μιας πρωτοπόρας
οργάνωσης στελεχών που θα είναι σε θέση και να αντλούν πείρα από την πάλη και
να την αναλύουν στο Κόμμα – εργαστήριο της τάξης και να επανεισάγουν στους
κοινωνικούς αγώνες τα προϊόντα της ανάλυσης επεξεργασμένα σε στρατηγική και τακτική,
πρόγραμμα και πολιτική» γράφει ξανά ο Σάββας Μιχαήλ[2].
«Η παρέμβαση της ηγεσίας, του επαναστατικού κόμματος, του
προγράμματός του, των συμμαχιών και των μετώπων που οικοδομεί, σε σύγκρουση με
άλλα κόμματα και προγράμματα αποκτά κρίσιμη, αποφασιστική σημασία για την
έκβαση του αγώνα», συνεχίζει. Χρέος λοιπόν του επαναστατικού κόμματος είναι να
βρει τον τρόπο να ενώσει και να ενωθεί με τους «πουθενάδες» ώστε η ασυνείδητη
ιστορική διαδικασία να αποκτήσει νικηφόρα συνειδητή έκφραση και να αναδυθεί το
υποκείμενο της χειραφέτησης, γιατί την επανάσταση ή θα την κάνουν οι «πουθεναδες»
ή δε θα γίνει ποτέ και η νίκη της, «δεν είναι ζήτημα τύχης κι αυτοσχεδιασμών
αλλά «στρατηγικό καθήκον».
[1] Μιχαήλ, Σάββας, Πρόσφυγες: Έξοδος χωρίς Γη της Επαγγελίας,
Ομιλία στο Σεμινάριο για το Προσφυγικό, Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πάντειο
Πανεπιστήμιο, 20 Απριλίου 2016
[2] Σάββας
Μιχαήλ Τάξη, Κόμμα, Ηγεσία Σκέψεις πάνω στο πολιτικό υποκείμενο της Χειραφέτησης
Εισήγηση στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Πολιτικής Ψυχολογίας (25-27/5/07),
Πανεπιστήμιο Αθήνας, Σάββατο 26 Μαΐου 2007